Ίμβρος (Γλωσσικό ιδίωμα και Ήθη-Έθιμα): 11

Στην ιστοσελίδα της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης βρίσκεται σε καλαίσθητη,ψηφιοποιημένη μορφή το βιβλίο του Κώστα Ξεινού "Του νησιού μου η γλώσσα. Γλωσσάρι της Ίμβρου" (1981) γεγονός που επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση μέσω διαδικτύου στο σύνολο των ιμβριακών λέξεων που απαντούν στο γλωσσάρι.

Είπαν για τον Λαϊκό Πολιτισμό της Ίμβρου

"Το γλωσσικό ιδίωμα της Ίμβρου, παρ' όλες τις αλλοιώσεις που έχει υποστεί με το πέρασμα των αιώνων, παρουσιάζει όχι μόνο καθαρότητα ελληνική [...] αλλά και αξιοπρόσεχτη συντηρητικότητα, όταν συγκριθεί με την κοινή Νεοελληνική" (Ν. Ανδριώτης 1949: "Οι αρχαϊσμοί του γλωσσικού ιδιώματος της Ίμβρου", Ίμβρος 30-31: 117).

"Όλοι μας έχουμε ιερή υποχρέωση να σώσουμε από τον αφανισμό ότι είναι δυνατό ακόμα να σωθεί, γιατί τα λαογραφικά μνημεία μας είναι προ παντός άλλου το 'πιστοποιητικό' της καταγωγής μας, και το 'οικόσημο' της οικογένειάς μας [...] Όλα τα ήθη και έθιμα, που ως χθες ακόμα τα θεωρούσαμε σαν ιερή κληρονομία των προγόνων μας, σήμερα παν να χαθούν με γοργό ρυθμό, και να αφανιστούν στο σκοτάδι της λησμοσύνης" (Κ. Ξεινός 1947: "Συμβολή στη Λαογραφία μας", Ίμβρος 1: 15).

"Αφ' ενός μεν θλίβομαι διότι όλοι όσοι διά διαφόρους λόγους απεμακρύνθησαν της πατρίδος των [της Ίμβρου], όχι μόνον λησμονούν τα άσματα εκείνα τα οποία κατά διαφόρους περιστάσεις ήδον εις την γενέτειράν των, αλλά και ενθυμούμενοι υποτιμητικόν θεωρούν να αναφέρουν ταύτα, δείγματα όντα 'χωριατιάς και βαρβαρότητος'" (Μ. Ανδρόνικος 1938: "Μελέτη δημοτικών τινών ασμάτων της Ίμβρου", Λεύκωμα της νήσου Ίμβρου, εν Αθήναις: 96).

"Στα ήθη και στα έθιμά μας πρέπει να δώσουμε εξαιρετική προσοχή. Να τα διατηρήσουμε αμόλυντα [...] Να τα προφυλάξουμε απ' τη διαλυτική δύναμη του Πολιτισμού" (Β. Γ. Β. 1950: "Τα έθιμα του γάμου", Ίμβρος 38-39: 51).

"Αρχίζουν να εκλείπουν κι' οι πρώτες πηγές, οι γέροι εκείνοι κι' οι γριές, που έζησαν αταξίδευτοι σ' όλη τους τη ζωή μέσα στο περιβάλλον του χωριού, του κάμπου και του βουνού μιλώντας, τραγουδώντας, διηγούμενοι με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο τα παλιά, μοιρολογώντας, νανουρίζοντας και διαιωνίζοντας έτσι με τα καθημερινά τους βιώματα τη παράδοση. Αυτοί δυστυχώς σήμερα είναι ελάχιστοι" (Θ. Τερζή 1968-1969: "Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ της νήσου Ίμβρου", χειρόγραφο 751, Σπουδαστήριο Λαογραφίας Πανεπιστημίου Αθηνών: 96.

"Στην Ίμβρο κάτι χανόταν. Κάτι πολύτιμο που έπρεπε με κάθε θυσία να διασωθή [...] Σιγά-σιγά εγκαθιδρύθηκε στην ψυχή μου έμμονα η ίδέα ότι, σαν άνθρωπος πνευματικός, ήμουνα κ' εγώ ένας απ' εκείνους που ευθυνόταν για την απώλεια τέτοιων επιτευγμάτων της λαϊκής ψυχής, που μπορούσαν ν' αποτελέσουν πολύτιμα διδάγματα, και ότι καθήκον μου επιβεβλημένο ήταν να συμβάλω, όσο μου το επέτρεπαν οι δυνάμεις μου, στην κατά ένα οποιονδήποτε τρόπο διάσωσί τους". (Α. Πασσαδαίος 1973: Η λαϊκή αρχιτεκτονική της Ίμβρου, εν Αθήναις).

"Με μια προσεκτική μελέτη του λαϊκού πολιτισμού της Ίμβρου μπορούμε να διαπιστώσουμε την κάθετη (χρονική), αλλά συνάμα και την οριζόντια (τοπική) ενότητα και αδιάσπαστη συνέχεια της ελληνικότητάς της" (Α.Σ. Μπαϊκάμης 1979: "Γαμήλια έθιμα της Ίμβρου", Γ΄Συμπόσιο Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού Χώρου, Θεσσαλονίκη (ΙΜΧΑ): 505).

"Και η δική μας διάλεκτος είναι μια μικρή ριζούλα του μεγάλου δέντρου σάν τις τόσες άλλες, μια ριζούλα ζωντανή γεμάτη χυμούς και δύναμη. Είναι αναμφισβήτητο πως η διάλεκτος της Ίμβρου εκτός από την καθαρότητα του λόγου έχει και εκφραστικότητα στα νοήματα" (Κ. Ξεινός 1981: Του νησιού μας η γλώσσα (Γλωσσάρι της Ίμβρου), Θεσσαλονίκη: 11).

"Το ιμβριακό ιδίωμα, μια γλωσσική μορφή με μεγάλο πλούτο και ιστορία, θα έχει την τύχη της συντριπτικής πλειοψηφίας των νεοελληνικών ιδιωμάτων, αυτήν της συνεχούς φθοράς έως την πλήρη εξαφάνιση [...] Οι γνώσεις που έχει η νεότερη γενιά Ιμβρίων για το συγκεκριμένο ιδίωμα περιορίζονται μόνο σε λιγοστά ακούσματα από ηλικωμένους κυρίως συγγενείς (παππού, γιαγιά), ακούσματα - που είναι ευνόητο - δεν θα έχει η μελλοντική γενιά (Ξ. Τζαβάρας 2005: "Ιδιωματικά κείμενα και ιμβριακό ιδίωμα", Ίμβρος 77: 19).